Our brains still look for the sabletooth tiger

Schermafbeelding 2016-07-29 om 17.07.36Soms (vaak) is Engels beter dan Nederlands. Zo’n prachtige zin als deze is lastig te vertalen. Maar wat ermee wordt bedoeld te zeggen, is nog veel interessanter. Ik was onlangs op een conferentie waar ene Patrizia Collard sprak, van wie deze zin afkomstig is. Patrizia is directe collega van Jon Kabat-Zinn. Inderdaad, die ‘goeroe’ in mindfullness. Deze Patrizia had veel interessants te vertellen. Weinig écht nieuwe dingen als je het boeddhisme een beetje kent en Eckhart Tolle graag leest. Maar is het niet de ‘begerige geest’, die altijd maar nieuw wil? En die jachtige, zoekende, begerige geest is precies degene die je tot rust wilt krijgen in mindfulness.

Maar: die sabeltandtijger; wat is zijn link met mindfulness? Wat wordt bedoeld te zeggen, is dat die sabeltandtijger eigenlijk de grote vijand is van een kalme geest. Onze hersenen hebben zich voor een belangrijk deel ontwikkeld in de prehistorie: toen er nog sabeltandtijgers rondliepen. Dit mythische beest was onze vijand, en het vroeg continue alertheid om niet op je rug gesprongen te worden door zo’n beest. Het was dus evolutionair handig als je hersenen hebt die zijn getraind in het herkennen van gevaar.

Hoe doen die antilopen en zebra’s dat dan? Die moeten toch ook getraind zijn in het herkennen van gevaar. En toch, als het gevaar geweken is, dan staan ze na relatief korte tijd weer rustig te grazen alsof er niets is gebeurd. De stresshormonen in hun lichaam, cortisolen en adrenaline, worden afgebroken en alles is weer veilig. De normale staat van alertheid keert terug.

Negatieve gedachten zijn als klitteband, positieve gedachten zijn als teflon. Nog zo’n fijne one-liner van Patrizia. Het probleem met ons mensen is dat wij negatieve gedachten hebben. Zebra’s en antilopen kunnen niet piekeren; daar gaan we althans van uit. Bovendien laten zij de effecten van de stress uitwerken: ze rennen of bevriezen, en beven en trillen achteraf om de stress weer kwijt te raken. In het soort van conflicten dat wij als mensen hebben is rennen, bevriezen, trillen en beven niet gepast. We proberen dat te onderdrukken en schamen ons als dat niet helemaal lukt. We menen dat we ons daarmee zwak tonen, wat alweer een negatieve gedachte is.

En dat is waar mindfulness zijn intrede doet. Want mindfulness kan ons helpen te reageren als antilopen en zebra’s. Het kan ons helpen om niet verslaafd te raken aan de destructieve gedachtenpatronen in ons hoofd. Bringing awareness on purpose to the present moment without judgement, is een prachtige definitie waar alles inzit. Zonder oordeel: heeft het conflict je geraakt? Erken het, wees trouw aan jezelf en congruent. Daar doe je jezelf het grootste plezier mee, en uiteindelijk de ander ook.

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *